1. Kinh nghiệm thi công ván khuôn (cốp pha)
Trong ngành xây dựng, thuật ngữ “cốp pha” thường được sử dụng để chỉ quá trình sử dụng khuôn cốp và bê tông để tạo ra các cấu trúc bê tông, như dầm, sàn, cột, hoặc cầu. Cốp pha là một phần quan trọng của quá trình xây dựng bê tông và giúp tạo ra hình dạng và kết cấu cho các phần bê tông.
Cốp pha bao gồm việc sử dụng khuôn hoặc khung chứa bê tông (thường được làm bằng nhựa hoặc gỗ) để đúc bê tông vào đó. Khi bê tông cứng lại và đủ độ cứng, khuôn cốp sẽ được loại bỏ để lộ ra bề mặt bê tông đã hoàn thiện. Quá trình này giúp định hình và làm cho bề mặt bê tông trở nên mịn màng và đáp ứng các yêu cầu thiết kế.
Cốp pha có thể được thực hiện cho các công trình xây dựng nhỏ hoặc lớn và đóng một vai trò quan trọng trong đảm bảo sự đồng nhất và bền đẹp của bề mặt bê tông, cũng như trong việc đảm bảo tính cơ học và kết cấu của cấu trúc xây dựng.
Yêu cầu kỹ thuật của cốp pha
- Cốp pha, đà giáo được thiết kế và thi công phải đảm bảo độ cứng, ổn định, dễ dàng tháo lắp, không gây khó khăn cho việc đặt cốt thép, đổ và đầm bê tông.
- Cốp pha phải được ghép kín, khít để không làm mất nước xi măng khi đổ và đầm bê tông, đồng thời bảo vệ được bê tông mới đổ dưới tác động của thời tiết.
- Cốp pha dầm, sàn được ghép trước lắp đặt cốt thép, cốp pha cột được ghép sau khi đặt cốt thép.
3. Lắp đặt ván khuôn móng cột
- Ván khuôn đài cọc và dầm móng được lắp sau khi đã lắp dựng cốt thép;
- Căng dây theo trục tim cột, theo 2 phương để làm chuẩn;
- Ghép ván khuôn đúng kích thước của từng móng cụ thể;
- Xác định trung điểm của từng cạnh ván khuôn, qua các vị trí đó đóng các nẹp gỗ vuông góc với nhau để gia cường;
- Cố định ván khuôn bằng các thanh chống.
4. Ván khuôn cột
- Trước tiên phải tiến hành đổ mầm cột cao 50mm hoặc khoan định vị để tạo dưỡng dựng ván khuôn. Lưu ý đặt sẵn các thép chờ trên sàn để tạo chỗ neo cho cốp pha cột.
- Gia công thành từng mảnh có kích thước bằng kích thước của 1 mặt cột.
- Ghép các mảng theo kích thước cụ thể của từng cột.
- Dùng gông (bằng thép hoặc gỗ cố định), khoảng cách các gông khoảng 50cm.
Cách lắp ghép:
- Vạch mặt cắt cột lên chân sàn, nền.
- Ghi khung cố định chân cột bằng các đệm gỗ đặt sẵn trong lòng khối móng để làm cữ.
- Dựng lần lượt các mảng phía trong rồi đến các mảng phía ngoài rồi đóng đinh liên kết 4 mảng với nhau, lắp gông và nêm chặt lại.
- Dùng dọi kiểm tra lại độ thẳng đứng của cột.
- Cố định ván khuôn cột bằng các neo hoặc cây chống.
5. Ván khuôn dầm
Gồm 2 ván khuôn thành và 1 ván khuôn đáy. Cách lắp dựng như sau:
- Xác định tim dầm.
- Rải ván lót để đặt chân cột.
- Đặt cây chống chữ T, đặt 2 cây chống sát cột, cố định 2 cột chống, đặt thêm một số cột dọc theo tim dầm.
- Rải ván đáy dầm trên xà đỡ cột chống T, cố định 2 đầu bằng các giằng.
- Đặt các tấm ván khuôn thành dầm, đóng đinh liên kết với đáy dầm, cố định mép trên bằng các gông, cây chống xiên, bu lông.
- Kiểm tra tim dầm, chỉnh cao độ đáy dầm cho đúng thiết kế.
6. Ván khuôn sàn
- Dùng ván khuôn thép đặt trên hệ thống dàn giáo chữ A chịu lực bằng thép và hệ xà gồ bằng gỗ, dùng tối đa diện tích ván khuôn thép định hình, với các diện tích còn lại thì dùng kết hợp ván khuôn gỗ. Hoặc dùng hoàn toàn bằng cốp pha gỗ.
- Theo chu vi sàn có ván diềm, ván diềm được liên kết bằng đinh con đĩa vào thành ván khuôn dầm và dầm đỡ.
Chú ý: Sau khi tiến hành xong công tác ván khuôn thì phải kiểm tra, nghiệm thu ván khuôn theo nội dung sau:
- Kiểm tra hình dáng kích thước.
- Kiểm tra độ cứng vững của hệ đỡ, hệ chống.
- Độ phẳng của mặt phải ván khuôn (bề mặt tiếp xúc với mặt bê tông).
- Kiểm tra kẽ hở giữa các tấm ghép với nhau.
- Kiểm tra chi tiết chôn ngầm.
- Kiểm tra tim cốt, kích thước kết cấu.
- Khoảng cách ván khuôn với cốt thép.
- Kiểm tra lớp chống dính, kiểm tra vệ sinh cốp pha.
7. Công tác tháo dỡ ván khuôn
- Cốp pha đà giáo chỉ được tháo dỡ khi bê tông đạt được cường độ cần thiết để kết cấu chịu được trọng lượng bản thân và các tải trọng tác động khác trong giai đoạn thi công sau. Khi tháo dỡ cốp pha, cây chống tránh gây ứng suất đột ngột hoặc va chạm mạnh đến kết cấu bê tông.
- Các bộ phận cốp pha, cây chống không còn chịu lực sau khi bê tông đã đóng rắn (cốp pha thành dầm, tường, cột) có thể được tháo dỡ khi bê tông đạt cường độ 50% cường độ thiết kế.
- Kết cấu ô văng, công xôn, sê nô chỉ được tháo cột chống và cốp pha đáy khi cường độ bê tông đủ mác thiết kế.
Khi tháo dỡ cốp pha ở các tấm sàn đổ bê tông toàn khối của nhà nhiều tầng nên thực hiện như sau:
- Giữ lại toàn bộ cột chống ở tấm sàn nằm kề dưới tấm sàn sắp đổ bê thông.
- Tháo dỡ từng bộ phận cột chống cốp pha của tấm sàn dưới nữa và giữ lại cột chống “an toàn” cách nhau 3m dưới các dầm có nhịp lớn hơn 4m.
- Đối với cốp pha chịu lực của kết cấu (đáy dầm, sàn, cột chống) nếu không có các chỉ dẫn đặc biệt của thiết kế thì được tháo dỡ khi bê tông đạt cường độ là 50% (7 ngày) với bản dầm, vòm có khẩu độ nhỏ 2m; đạt cường độ 70% (10 ngày) với bản, dầm, vòm có khẩu độ từ 2 – 8m; đạt cường độ 90% với bản dầm, vòm có khẩu độ lớn hơn 8m.
