Lộ trình áp dụng BIM tới năm 2030
Chính Phủ Việt Nam Đẩy Mạnh Ứng Dụng BIM trong Xây Dựng Đến Năm 2030
1. Giới thiệu chung về quyết định và mục tiêu của chính phủ
Vào tháng 10 năm 2024, Bộ Xây dựng đã chính thức công bố quyết định phê duyệt Đề án Chuyển đổi số ngành Xây dựng giai đoạn 2024 – 2025, với định hướng dài hạn đến năm 2030. Quyết định này được xem như một bước đột phá quan trọng trong nỗ lực đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ số vào lĩnh vực xây dựng của Việt Nam, đặc biệt là công nghệ BIM (Building Information Modeling). Điều này không chỉ thể hiện sự cam kết của Chính phủ trong việc chuyển đổi ngành xây dựng theo hướng hiện đại hóa, mà còn phản ánh tầm nhìn chiến lược về việc nâng cao năng suất, chất lượng và tính bền vững của ngành.
Quyết định này được xây dựng dựa trên nền tảng của nhiều chính sách và chiến lược phát triển trước đó, bao gồm Nghị định số 52/2022/NĐ-CP ngày 08/8/2022 và Quyết định số 749/QĐ-TTg về chương trình chuyển đổi số quốc gia. Trong đó, mục tiêu chính của đề án là thúc đẩy việc triển khai BIM như một tiêu chuẩn bắt buộc cho các dự án xây dựng, từ công trình nhà ở, hạ tầng công cộng đến các công trình thương mại, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành xây dựng Việt Nam trên trường quốc tế.
2. Tổng quan về BIM và lợi ích của công nghệ này trong ngành xây dựng
BIM (Building Information Modeling) là một quy trình kỹ thuật số dựa trên mô hình 3D, cho phép các bên liên quan như kiến trúc sư, kỹ sư, nhà thầu và chủ đầu tư có thể cùng nhau làm việc và trao đổi thông tin trên một nền tảng chung. Với BIM, các thông tin về thiết kế, vật liệu, chi phí và tiến độ của công trình được tích hợp và quản lý một cách hiệu quả, giúp giảm thiểu sai sót, tăng cường sự minh bạch và tối ưu hóa quy trình xây dựng.
Những lợi ích cốt lõi của BIM:
- Tối ưu hóa thiết kế và thi công: BIM cung cấp một mô hình chi tiết của công trình, cho phép các bên dễ dàng phát hiện và khắc phục các sai sót ngay từ giai đoạn thiết kế. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho việc điều chỉnh sau khi dự án đã bắt đầu thi công.
- Nâng cao sự phối hợp giữa các bên: Với một nền tảng chung, các bên liên quan có thể dễ dàng chia sẻ và cập nhật thông tin dự án, từ đó đảm bảo rằng tất cả đều làm việc dựa trên cùng một dữ liệu chính xác và cập nhật nhất.
- Quản lý tài nguyên và chi phí hiệu quả hơn: BIM cung cấp khả năng dự toán chính xác hơn về số lượng vật liệu và chi phí, giúp tránh lãng phí và đảm bảo rằng dự án được hoàn thành trong ngân sách dự kiến.
- Tăng cường khả năng quản lý và bảo trì công trình: Sau khi công trình hoàn thành, mô hình BIM tiếp tục là một công cụ hữu ích cho việc quản lý và bảo trì, với đầy đủ thông tin về các hệ thống và cấu trúc của công trình.
3. Chiến lược và kế hoạch triển khai BIM từ 2024 – 2025
Giai đoạn 2024 – 2025 là giai đoạn bản lề trong quá trình chuyển đổi số của ngành xây dựng, với trọng tâm là xây dựng cơ sở hạ tầng và quy trình làm việc chuẩn mực để ứng dụng BIM vào thực tiễn. Cụ thể, Chính phủ đã đề ra các nhiệm vụ chính cho giai đoạn này:
- Xây dựng các chính sách và quy định hỗ trợ: Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để hoàn thiện khung pháp lý và các tiêu chuẩn kỹ thuật nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai BIM. Các quy định cụ thể về việc sử dụng BIM trong các dự án công sẽ được ban hành, bao gồm việc xác định rõ trách nhiệm của các bên tham gia trong quá trình triển khai.
- Thúc đẩy việc đào tạo và nâng cao năng lực nhân sự: Để đảm bảo hiệu quả của việc triển khai BIM, một trong những yếu tố quan trọng là nâng cao năng lực của đội ngũ nhân sự trong ngành. Chính phủ sẽ hỗ trợ các chương trình đào tạo, từ đó giúp các kỹ sư, kiến trúc sư và các nhà thầu có thể tiếp cận và sử dụng BIM một cách chuyên nghiệp.
- Xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số: Một trong những thách thức lớn nhất của việc ứng dụng BIM là yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật số mạnh mẽ. Trong giai đoạn này, Chính phủ sẽ đầu tư vào các hệ thống dữ liệu và công nghệ thông tin để hỗ trợ việc quản lý và chia sẻ dữ liệu BIM một cách hiệu quả. Điều này bao gồm việc xây dựng các kho dữ liệu quốc gia về xây dựng và phát triển các phần mềm hỗ trợ.
4. Định hướng phát triển BIM đến năm 2030
Theo quyết định của Chính phủ, đến năm 2030, việc sử dụng BIM sẽ trở thành tiêu chuẩn bắt buộc đối với các dự án xây dựng công tại Việt Nam. Điều này không chỉ đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong các dự án xây dựng, mà còn giúp Việt Nam tiến tới việc xây dựng các thành phố thông minh và bền vững.
Các mục tiêu cụ thể cho giai đoạn này bao gồm:
- Phổ biến BIM đến tất cả các dự án xây dựng: Đến năm 2030, BIM sẽ không chỉ được áp dụng trong các dự án công cộng mà còn phổ biến trong các dự án xây dựng tư nhân, đặc biệt là các dự án lớn và phức tạp.
- Tăng cường hợp tác quốc tế: Việt Nam sẽ tìm kiếm các cơ hội hợp tác với các quốc gia phát triển và các tổ chức quốc tế để tiếp cận các công nghệ BIM tiên tiến nhất, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành xây dựng trong nước.
- Ứng dụng các công nghệ tiên tiến khác: Song song với BIM, các công nghệ khác như trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR) và Internet vạn vật (IoT) cũng sẽ được tích hợp vào quy trình xây dựng, giúp tối ưu hóa việc quản lý dự án và nâng cao chất lượng công trình.
5. Những thách thức và giải pháp khi triển khai BIM tại Việt Nam
Mặc dù BIM mang lại nhiều lợi ích vượt trội, việc triển khai BIM tại Việt Nam vẫn gặp phải một số thách thức lớn, bao gồm:
- Thiếu nhân lực có kỹ năng: Việc sử dụng BIM yêu cầu các kỹ sư và kiến trúc sư phải có kiến thức và kỹ năng chuyên môn về phần mềm và công nghệ. Tuy nhiên, hiện tại, số lượng nhân lực có đủ trình độ để sử dụng BIM tại Việt Nam vẫn còn hạn chế.
- Chi phí triển khai cao: Đối với nhiều doanh nghiệp xây dựng nhỏ và vừa, chi phí đầu tư vào phần mềm, đào tạo nhân sự và xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số để triển khai BIM là khá lớn. Điều này có thể là rào cản lớn trong việc mở rộng BIM tại Việt Nam.
- Thiếu chuẩn hóa và quy định đồng bộ: Hiện nay, việc triển khai BIM vẫn còn mang tính tự phát và chưa có các quy định rõ ràng về việc sử dụng BIM trong toàn ngành. Do đó, Chính phủ cần sớm hoàn thiện các văn bản pháp lý để hướng dẫn doanh nghiệp trong quá trình áp dụng BIM.
6. Kết luận: Lộ trình áp dụng BIM tới năm 2030
BIM không chỉ là một công cụ, mà là một xu hướng tất yếu trong ngành xây dựng hiện đại. Với sự hỗ trợ từ Chính phủ Việt Nam và những tiến bộ công nghệ, việc áp dụng BIM sẽ ngày càng phát triển và trở thành tiêu chuẩn bắt buộc trong ngành. Các doanh nghiệp cần bắt kịp xu hướng này để đảm bảo sự cạnh tranh và thành công trong tương lai.
Việc triển khai BIM không chỉ giúp Việt Nam nâng cao năng lực xây dựng, mà còn góp phần xây dựng một nền kinh tế bền vững và phát triển lâu dài. Các công trình xây dựng ứng dụng BIM sẽ không chỉ đáp ứng được nhu cầu hiện tại, mà còn sẵn sàng cho các thách thức trong tương lai, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nhu cầu về các công trình xanh, tiết kiệm năng lượng.
CHi tiết : PDF
